Değerleme uzmanı olmak isteyenler için gerekli olan eğitim kriterleri bulunmaktadır.
Başlıca kriter olan “Gayrimenkul Değerleme Lisansı” sahibi olmaları bu işi yapabilmeleri
adına ilk öncelikli kuraldır. Bunun için de Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yapılan
sınavlarda başarılı olmaları temel şarttır.
Bunun yanı sıra, son yıllarda alınan karar ile 3 yıllık bir iş deneyimine sahip olmaları da
koşulan şartlardan biridir. Fakat 3 yıllık iş tecrübesine sahip olmayan kişiler sınava yine de
girme hakkına sahiptirler. Gerekli puanı alarak sınavda başarılı olan kişiler, gayrimenkul
değerlemesi alanında 1 yıl tecrübe kazanmalarının ardından gerekli prosedürleri takip ederek
lisanslarını alabilme şansı elde etmektedir.
Değerleme uzmanı olabilmek adına, sınav başvurusunda bulunabilmek için bazı belgeler talep
edilmektedir.
-Lisans sınavına katılacak olan adaylar, SPL Başvuru Sistemi’ne üye olmalıdır. Üyeliği
bulunmayan adayların başvurusu kabul edilmemektedir.
-SPL Başvuru Sistemi’nde, adaylar kimlik ve iletişim bilgilerini verirken nüfus cüzdanındaki
bilgilerin yanı sıra iletişim bilgilerini Nüfus Müdürlükleri’ne yaptıkları bildirimler ile eş bir
biçimde vermelidir.
-Adaylar, sınav başvurusu öncesinde SPL’ye kayıt olurken gereken bilgileri eksiksiz bir şekilde
tamamlamak ile yükümlüdür. Eksik ve hatalı bilgiler ile doldurulan üyelikler geçersiz sayılır.
SPL Üyelik Sözleşmesi de üyelik sonunda onaylanmalıdır.
-Kayıtların sorunsuz bir şekilde gerçekleşmesi adına adaylar bilgilerin doğru ve eksiksiz
girdiğini taahhüt etmelidir. SPL Başvuru Sistemi, sehven yapılan hatalardan dolayı doğacak
mağduriyetlerde sorumluluk kabul etmemektedir.
-Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan adaylar, başvuru sistemine kayıt olmadan önce SPL
ile iletişime geçmelidir. Yetkililer, kendilerine numara tahsis etmektedir. Yabancı uyruklu
adaylar sisteme bu numara ile beraber üyelik işlemlerini tamamlamaktadır.
SPK Gayrimenkul Değerleme Uzmanlığı Lisans Belgesi nasıl alınır?
Uluslararası Değerleme Standartları'na (UDES) göre “Gayrimenkul Değerleme Uzmanı” tanımı
şu şekildedir:
“Gayrimenkul Değerleme Uzmanları, Varlık Değerleme Uzmanları, Değerleme Uzmanları,
değerleme yapmak ve sonuçlarını raporlamayı iktisadi bir faaliyet olarak yürüten özel bir
meslek grubudur. Meslek erbabı olan değerleme uzmanları oldukça zor eğitim, öğretim ve
ehliyet testlerinden geçmek ve becerilerini göstermek durumundadır. Ayrıca bu kişiler,
Çalışma İlkeleri (ahlaki ilkeler ve yetkinlik) ve mesleki faaliyet standartlarına riayet etmeli,
bunları muhafaza etmeli ve Genel Kabul Görmüş Değerleme İlkelerine uymalıdırlar.”
Değerleme işlemi, değerleme uzmanları tarafından yapılmaktadır.
Bu doğrultuda, değerleme uzmanları, Sermaye Piyasası Kurulu’na bağlı bir kuruluş olan
“Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu”, tarafından yapılan bir sınav
sonucunda eğitim şartlarını tamamlayarak gayrimenkul değerleme uzmanı veya konut
değerleme uzmanı olmaya hak kazanmaktadır.
Gayrimenkul Değerleme Lisansına sahip olabilmek için için en az 4 yıllık yükseköğretim
düzeyinde mezun olunması gerekmektedir. Konut Değerleme lisansına sahip olabilmek için ise
en az 2 yıllık yükseköğretim düzeyinde mezun olunması gerekmektedir.
Değerleme uzmanlığı sınavında kaç modül var? Ortalama geçme notu
nedir?
Gayrimenkul değerleme uzmanlığı sınavı, 4 farklı modülden oluşmaktadır. Sermaye Piyasası
Kurulu tarafından gerçekleştirilen sınavda, toplam 100 soru ve her modüle ait 25 soru yer
almaktadır. 4 puan değerindeki sorularda 5 adet şık bulunmaktadır.
Gayrimenkul Değerleme Lisansı sınav konuları
• Dar kapsamlı Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Meslek Kuralları
• Gayrimenkul Değerleme Esasları
• İnşaat ve Gayrimenkul Muhasebesi
• Gayrimenkul Mevzuatı
Başlıklarından oluşmaktadır.
Konut Değerleme Lisansı almak isteyen adaylar ise bu 4 konu içerisinden, “Dar kapsamlı
Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Meslek Kuralları” ile “Gayrimenkul Değerleme Esasları”
konularından sorumlulardır.
Lisanslama sınavlarından başarılı olmak için; sınav konularının her birinden 100 üzerinden en
az 50 alınması, tüm sınav konularından alınan notların aritmetik ortalamasının en az 60
olması gerekmektedir.
Lisanslarını alan değerleme uzmanları Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği “TDUB” üyesi
olduktan ve gerekli tecrübe süreçlerini tamamladıktan sonra lisanslı değerleme kuruluşlarında
hizmet vermeye başlarlar.
Değerleme uzmanı ne iş yapar? İş imkanı nelerdir?
Değerleme uzmanları, lisanslarını almalarının ardından sektöre girebilmeleri için
öncelikle Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği’ne üye olmalıdırlar. Bu anlamda, üyeliğin
ardından gayrimenkul değerleme şirketlerinde ve bankalarda çalışma imkanları
bulunmaktadır.
Geniş bir iş ağına sahip olan değerleme uzmanları kamuda, özel sektörde ve bankacılık
sektöründeki gayrimenkul değerleme ihtiyaçlarında görev alabilmektedir.
Özel sektör içerisinde gayrimenkul değerleme firmalarında kişiler değerleme uzmanı olarak
görev alabilirler. Bankalar da kendi bünyelerinde gayrimenkul değerleme uzmanı
çalıştırmaktadırlar.
Son zamanlarda özel sektörde faaliyet gösteren ve portföyünde birçok gayrimenkulü bulunan
şirketler de bu gayrimenkullerin takibi ve tasarrufları için profesyonel kararlar almak adına
bünyelerinde gayrimenkul değerleme uzmanları bulundurmaktadırlar.
İnşaat faaliyetlerinde yer alan sektör firmaları da profesyonel yeni iş sahaları keşfedebilmek
için arsa-arazi-proje geliştirme adına bünyelerinde gayrimenkul değerleme uzmanı istihdam
etmeye başlamışlardır.
Bunun yanı sıra çok şubeli markalar ve franchise uygulayan şirketler de, şube yer seçimleri ve
lokasyon pazar analizleri için, profesyonel kararlar almak adına bünyelerinde değerleme
uzmanları bulundurmaktadırlar.
Değerleme Uzmanı ve Uzman Yardımcısı maaşları ne kadar?
Lisansını yeni almış gayrimenkul değerleme uzmanları, değerleme uzman yardımcıları
olarak,genellikle asgari ücretin yaklaşık %25 üzerindebir imkan ile işe başlarlar.
Kişinin gayrimenkul değerleme alanında deneyimi arttıkça, değerleme uzman
yardımcılığından, değerleme uzmanlığından denetmenliğe, kıdemli denetmen ve yöneticiliğe
yol alan bir kariyer güzergahında, mesleki tecrübesi ile doğru orantılı olarak maaşı da
artmaktadır.
TDUB’dan Tecrübe Belgesi nasıl almak için ne gibi evraklar gerekir?
Sermaye piyasası kurulunun belirlediği bir şart olan tecrübe koşulu uygulama esasları aşağıdaki
gibidir.
“GAYRİMENKUL DEĞERLEME UZMANLARI VE KONUT DEĞERLEME UZMANLARI İÇİN
ARANAN TECRÜBE KOŞULUNUN UYGULAMA ESASLARI
Kurulumuzun, Sermaye Piyasası Mevzuatı Çerçevesinde Gayrimenkul Değerleme Hizmeti
Verecek Şirketler ile Bu Şirketlerin Kurulca Listeye Alınmalarına İlişkin Esaslar Hakkında
Seri: VIII, No: 35 Tebliğinin 3’üncü maddesinde Gayrimenkul Değerleme Uzmanı “Bir
gayrimenkulün, gayrimenkul projesinin veya bir gayrimenkule bağlı hak ve faydaların
değerlemesini yapacak gayrimenkul değerleme şirketleri tarafından tam zamanlı istihdam
edilen veya değerleme şirketleri ile tam zamanlı istihdam edilmeksizin, sözleşme imzalamak
suretiyle değerleme hizmeti veren, Kurulun lisanslamaya ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde
asgari 4 yıllık üniversite mezunu, gayrimenkul değerlemesi alanında en az 3 yıl tecrübesi
olan ve kendilerine Gayrimenkul Değerleme Uzmanlığı Lisansı verilen kişiler” olarak, Konut
Değerleme Uzmanı ise “Sermaye Piyasası Mevzuatı’nın gerektirdiği hallerde, konut
değerlemesi yapan ve değerleme şirketlerinde tam zamanlı istihdam edilen veya değerleme
şirketleri ile tam zamanlı istihdam edilmeksizin, sözleşme imzalamak suretiyle konut
değerlemesi hizmeti veren Kurulun lisanslamaya ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde asgari 4
yıllık üniversite mezunu, gayrimenkul değerlemesi alanında en az 1 yıl tecrübesi olan ve
kendilerine Konut Değerleme Uzmanlığı Lisansı verilen kişiler” olarak tanımlanmıştır.
Tanımlarda geçen 3 yıllık ve 1 yıllık tecrübe koşulunun sağlanıp sağlanmadığı aşağıdaki
seçenekler için belirtilen bilgi ve belgeler yoluyla tespit edilecektir
GAYRİMENKUL DEĞERLEME UZMANLARI
A- Faaliyet konusu gayrimenkul olan bir şirkette tam zamanlı ve sigortalı olarak ortak
veya çalışan sıfatıyla çalışarak değerleme uzmanlığı faaliyetinde bulunulmuş ise;
1. Çalışılan veya ortağı olunan şirketin esas sözleşmesinde şirket faaliyet konusunun en
az 3 yıl süreyle gayrimenkul değerlemesi olduğunu gösterir Türkiye Ticaret Sicili
Gazetesi,
2. Gayrimenkul değerleme faaliyetini en az 3 yıl süreyle yaptığını gösterir, işe
başlama/ayrılış tarihleri (gün/ay/yıl) ile şirkette aldığı görevlere ilişkin şirket
yetkililerince imzalanmış açıklayıcı yazı,
3. Şirket faaliyet konusunun en az 3 yıldır gayrimenkul değerlemesi olduğunu gösterir
vergi levhası,
4. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi Formu (şirketten ayrılmış
olunması halinde ayrıca SGK Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi Formu) ile aranan
mesleki tecrübe süresi boyunca sigortalı olduğunu gösteren yıllar itibarıyla SGK
Hizmet Dökümü,
5. Adayın istenen mesleki tecrübe süresi içinde çalıştığı şirket/şirketler bünyesinde
hazırladığı değerleme raporlarının yıllar itibarıyla listesi,
6. Adayın bizzat kendisi tarafından sigortalı olduğu şirkette hazırladığı ve adayın isim
ve imzasının açıkça yer aldığı, ilk rapor tarihi ile son rapor tarihi arasında en az 3 yıl
olan, her yıldan en az bir örnek olmak üzere en az 3 adet değerleme raporu örneği ile
ibraz edilen raporlara ilişkin olarak şirket tarafından değerleme yapılan kişi ve
kurumlara kesilen fatura örnekleri.
B- Değerleme faaliyeti tam zamanlı çalışmak suretiyle serbest meslek erbabı olarak
yerine getirilmiş ise;
1. Faaliyet konusunun en az 3 yıldır gayrimenkul değerlemesi olduğunu gösterir vergi
levhası,
2. Aranan mesleki tecrübe süresi boyunca sigortalı olduğunu gösteren yıllar itibarıyla
SGK Hizmet Dökümü,
3. Adayın istenen mesleki tecrübe süresi içinde hazırladığı değerleme raporlarının yıllar
itibarıyla listesi,
4. Adayın bizzat kendisi tarafından hazırlanan ve adayın isim ve imzası ile değerleme
konusu gayrimenkulün değerinin açıkça yer aldığı, ilk rapor tarihi ile son rapor tarihi
arasında en az 3 yıl olan, her yıldan en az 1 örnek olmak üzere en az 3 adet
değerleme raporu örneği ile ibraz edilen raporlara ilişkin olarak değerleme yapılan kişi
ve kurumlara kesilen serbest meslek makbuzu örnekleri.
C- Bankalarda değerleme uzmanlığı alanında çalışılmış ise;
1. Bankada çalıştığı birimin görev tanımları arasında gayrimenkul değerleme yetkisinin
bulunduğunu gösterir banka genelgesi veya personel görev tanımını gösterir yazı,
2. Değerleme faaliyetini en az 3 yıl süreyle yaptığını gösterir, çalıştığı süre ile aldığı
göreve ilişkin yetkililerce imzalanmış açıklayıcı yazı,
3. Aranan mesleki tecrübe süresi boyunca sigortalı olduğunu gösteren yıllar itibarıyla
SGK Hizmet Dökümü veya özel emeklilik sandığı üyelik belgesi,
4. Aday tarafından hazırlanan değerleme raporlarının listesi,
5. Adayın bizzat kendisi tarafından hazırlanan ve adayın isim ve imzası ile değerleme
konusu gayrimenkulün değerinin açıkça yer aldığı, ilk rapor tarihi ile son rapor tarihi
arasında en az 3 yıl olan, her yıldan en az 1 örnek olmak üzere en az 3 adet
değerleme raporu örneği.
Ç- Kamu kurum ve kuruluşlarında değerleme faaliyeti alanında çalışılmış ise;
1. Kurumun veya birimin faaliyet konusunun gayrimenkul ile ilgili olduğunun Kanun,
Yönetmelik, Tebliğ, Genelge veya personel görev tanımlarıyla belirlenmiş olduğunu
gösterir belgeler,
2. Çalışma süresi içinde icra edilen faaliyete ilişkin ilgili birim amirinin yazısı,
3. Çalışılan kurumu ve birimleri gösterir ayrıntılı görev unvanlarının yer aldığı hizmet
çizelgesi veya belgesi,
4. Adayın istenen mesleki tecrübe süresi içinde çalıştığı kurum/kuruluşlar bünyesinde
hazırladığı değerleme raporlarının yıllar itibarıyla listesi,
5. Adayın bizzat kendisi tarafından hazırlanan ve adayın isim ve imzası ile değerleme
konusu gayrimenkulün değerinin açıkça yer aldığı, ilk rapor tarihi ile son rapor tarihi
arasında en az 3 yıl olan, her yıldan en az 1 örnek olmak üzere en az 3 adet
değerleme raporu.
D- Üniversitelerde gayrimenkul değerlemesi ile ilgili alanda öğretim üyesi/görevlisi
olarak çalışılmış ise;
1. Üniversitelerde gayrimenkul değerlemesini içeren derslerin en az 6 dönem verildiğinin
belgelenmesi,
2. Üniversitede öğretim üyesi/görevlisi olarak görev alındığına dair sosyal güvenlik
belgesi.
E- Mahkemelere gayrimenkul değerlemesi konusunda bilirkişi olarak rapor
hazırlanması halinde ise;
1. Mesleki tecrübenin gayrimenkul ile ilgili alanlarda olduğunun belgelenmesi,
2. Adayın bizzat kendisi tarafından hazırlanan ve adayın isim ve imzası ile değerleme
konusu gayrimenkulün değerinin açıkça yer aldığı, ilk rapor tarihi ile son rapor tarihi
arasında en az 3 yıl olan, her yıldan en az 1 örnek olmak üzere en az 3 adet bilirkişi
raporu örneği.
KONUT DEĞERLEME UZMANLARI
Konut Değerleme Uzmanları için de yukarıdaki bentlerde sayılan hususlar geçerlidir. Ancak,
söz konusu bentlerde 3 yıl olarak yer alan süreler 1 yıl olarak uygulanacaktır. Ayrıca en az 1
yıllık süreden 2 adet gayrimenkul değerleme raporu örneği talep edilecektir. (D-1) bendinde
aranan en az 6 dönem ise, en az 3 dönem olarak aranacaktır.
ORTAK DÜZENLEMELER
Değerleme uzmanlığı faaliyetini yurt dışında icra eden adaylardan da çalıştığı kurumun
niteliğine bağlı olarak yukarıda belirtilen belgeler aranacaktır.
Mahkemelere hazırlanan bilirkişi raporları yukarıda (E) bendi dışındaki bentlerde de
değerleme raporu olarak kabul edilecektir. Makine değerleme raporları, makinelerin bir
gayrimenkulün bütünleyici parçası veya eklentisi niteliğinde olması durumunda ve bu
hususun raporda açıkça belirtilmesi kaydıyla değerleme raporu olarak kabul edilecektir.
Değer tespiti içermesi kaydıyla yatırım projeleri teknik değerlendirme raporları değerleme
raporu olarak kabul edilecektir. Herhangi bir gayrimenkulün, gayrimenkule dayalı hak ve
yararların, makinelerin rayiç değerini içermeyen raporlar ile hak ediş raporları, teknik
şartname raporları ve muhtelif malzemelerin fiyat tespit tutanakları değerleme raporu olarak
kabul edilmeyecektir.”
Tecrübe Koşulunun Uygulama Esaslarını incelenerek, bulunduğunuz faaliyet kategorisine göre
gereken belgeleri birleştirip, aşağıda yer alan bulunan başvuru formu ile beraber ıslak imzalı olarak
“Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği, Merdivenköy Yolu Caddesi No:12 Kat:3 Küçükbakkalköy 34750
Ataşehir/İstanbul” birlik adresine kargo yolu ile ulaştırmanız gerekmektedir. Elektronik posta yoluyla
başvuru kabul edilmemektedir.
BAŞVURU FORMU
1 Yıllık Mesleki Tecrübe Belgesi olanlar 3 yıllık Mesleki Tecrübe Belgesini alabilmeleri için;
-1 Yıllık Mesleki Tecrübe Belgesini gönderdiğiniz ilk dosyaya ek olarak uygulama esaslarında
faaliyet gösterilen kategoriye ait bütün evrakları ıslak imzalı başvuru formunuzla beraber
TDUB’a göndermeniz gerekmektedir.
-3 Yıllık belge alabilmeniz için gönderdiğiniz ilk rapor ve son rapor tarihleri arasında 36 ay (3
yıl) bulunması ve her yıldan 1 adet ıslak imzalı ve şirket kaşeli rapor göndermeniz
gerekmektedir.
-Rapor gönderdiğiniz yıllara ait E-Devlet uygulamasından temin edilebilecek barkodlu SGK
hizmet dökümü belgesini, rapor listesi ile birlikte iletmeniz gerekmektedir.
3 Yıllık Tecrübe Belgesi Olanların 5 Yıllık Tecrübe Belgesi alabilmeleri için;
-5 Yıllık Mesleki Tecrübe Belgesi alabilmek için 5 yıl fiili çalışmanın başvurulan kategoriye göre
belgelenerek TDUB’a iletilmesi gerekmektedir. Gönderdiğiniz ilk rapor ve son rapor tarihleri
arasında en az 60 ay (5 yıl) bulunması gerekmektedir.
-İstenen mesleki tecrübe süresi içinde çalıştığınız şirket/şirketler bünyesinde hazırladığınız
değerleme raporlarının yıllar itibarıyla listesi (Rapor tarihlerini, ve rapor numaralarını
içermelidir.Rapor listesinde şirket/şirketlerin onayı bulunmalıdır.
– Şirket Yetkili Yazısı için bir format bulunmamakla beraber; gayrimenkul değerleme
faaliyetini, tecrübe süresi boyunca yaptığınızı gösterir, işe başlama/ayrılış tarihleriniz
(gün/ay/yıl) ile şirkette aldığınız görevlere ilişkin şirket yetkililerince imzalanmış açıklayıcı yazı
olması yeterlidir.